lis 25, 2021 | DUCHOWOŚĆ
Wspomnienia z niemieckiej historii
Czy jeszcze pamiętasz? Okupacje niemieckich ambasad w Pradze i Warszawie w 1989 r., otwarcie granicy między Austrią a Węgrami, poniedziałkowe demonstracje w Lipsku i innych miejscach, pierwsze otwarcie muru 9 listopada 1989 r. i wreszcie Dzień Jedności Niemiec 3 października 1990 r. To były wtedy pełne wrażeń i emocji tygodnie, które wszyscy przeżywaliśmy z rozrzewnieniem. I wiele uczuć nam towarzyszyło: Zmartwienie i wielki strach, ale także nadzieja i radość. A kiedy Traktat Zjednoczeniowy został w końcu podpisany, wielu z nas złożyło ręce i dziękowało Bogu. Niemiecka jedność nie była tylko dziełem człowieka, ale była postrzegana jako dar, dar z góry, od Boga.
Istnieją dwa skrajne stanowiska, które można by powiązać z tematem „jedności jako daru” i chciałbym je tutaj pokrótce przybliżyć.
Ręce na kolanach
Z jednej strony, można by pomyśleć: Jeśli jedność jest darem, to ja nie mogę i nie muszę nic robić. Wtedy mogę położyć ręce na kolanach i czekać, aż przyjdzie jedność od Boga. Chciałbym przestrzec przed takim założeniem. Jestem pewien, że jedność Niemiec nigdy nie powstałaby bez wysiłków wielu osób po obu stronach: Politycy, naukowcy, przedstawiciele kościołów, artyści i wielu zwykłych obywateli.
Co więcej, nie myślę tylko o jedności Niemiec. Chrześcijanie są również podzieleni na różne denominacje. I jestem wdzięczny i szczęśliwy, że wielu chrześcijan nie siedzi z założonymi rękami i nie czeka, aż Bóg coś zrobi, ale współpracuje i zbliża się do siebie, chociaż wie, że jedność jest ostatecznie darem.
Jedność nakazana lub wymuszona
Jedności nie da się stworzyć, a już na pewno nie zamówić. Świadczy o tym niedawna historia kilku państw europejskich. Związek Radziecki szybko rozpadł się w erze głasnosti i pierestrojki. W byłej Jugosławii 7 republik ogłosiło swoją niepodległość zaraz po śmierci Tito. A w krajach takich jak Wielka Brytania czy Hiszpania, jedność jest również czasami zagrożona. Jedność, która jest narzucona lub nawet wymuszona, rzadko jest trwała.
Tak więc rzeczywistość jest pośrodku. Jedność jest darem, ale ja mogę zrobić wiele, aby ten dar stał się i pozostał rzeczywistością.
Docenianie jako podstawa jedności
Jedność potrzebuje innego podłoża, aby się rozwijać. Tym podłożem jest wzajemne docenianie się. Są na to również wspaniałe przykłady. Papież Paweł VI spotkał się z patriarchą Athenagorasem w 1964 r. i w ten sposób uczynił ważny krok w kierunku zbliżenia Kościołów prawosławnego i katolickiego. A wizyta Willy’ego Branda w Warszawie w 1970 roku była z pewnością także kamieniem milowym na drodze do niemieckiej jedności. Oczywiście jedności nie da się osiągnąć poprzez takie działania. Ale z pewnością można stworzyć warunki, na których jedność może wzrastać. Pozwalanie sobie na bycie błogosławionym i robienie czegoś dla tego błogosławieństwa nie wykluczają się wzajemnie.
Wyrzeczenie się i zakwaterowanie
Wzajemna wdzięczność, którą okazuję sobie nawzajem, jest z pewnością wielkim darem, który wnosi wiele do jedności. Ale są też inne prezenty, które na początku nie mają wiele wspólnego z obdarowywaniem.
Już jako dziecko doświadczyłem, że muszę się obejść bez pewnych rzeczy w rodzinie i iść na kompromis. Doświadczyłem tego z moimi rodzicami, potem z rodzeństwem, a także z samym sobą. Z pewnością to wyrzeczenie nie było na początku dobrowolne, ale raczej wymuszone. Ale później mogłem doświadczyć, że to ustępstwo i wyrzeczenie przyczyniło się również do tego, że zrastaliśmy się jako rodzina i do dziś mamy ze sobą dobry kontakt.
Ustępstwo i wyrzeczenie nabierają bardzo aktualnego znaczenia we wspólnym wzrastaniu naszych parafii. Tutaj wyrzeczenie się jest często konieczne, np. przy wyborze kościoła jako kościoła parafialnego lub przy redystrybucji środków finansowych. Jeśli zależy nam tylko na tym, by nie dostać po łapach, to jedność nigdy nie będzie się rozwijać. Tylko wtedy, gdy wspólna całość stanie się dla mnie ważniejsza niż moje własne interesy, może powstać jedna parafia.
Wdzięczność: zachowanie jedności
Bukiet kwiatów podarowany w prezencie umieszcza się w wodzie, aby zachować świeżość kwiatów przez długi czas. Ostrożnie jeżdżę na rowerze, który dostałem w prezencie, aby móc na nim długo jeździć. Dary chcą być otoczone opieką. Jest to z pewnością najpiękniejszy sposób na docenienie prezentów i podziękowanie ich dawcy. Dotyczy to jedności Niemiec, która została nam dana 30 lat temu. Dotyczy to również jedności chrześcijan, do której wciąż dążymy. A już na pewno dotyczy to jedności w klasztorze, we wspólnocie zakonnej, w parafiach, w zgromadzeniach.
Ks. Prałat dr. Stefan Dybowski
07.10.2021 Konferencja dla sióstr na dzień skupienia w klasztorze St. Augustinus, Berlin-Lankwitz
paź 20, 2021 | DUCHOWOŚĆ
W trakcie wielu naszych przemyśleń na temat „jedności”, jedna rzecz stała się bardzo jasna. Jedność nie jest czymś, co istnieje. Jedność to relacje, które powstają, które mogą wzrastać i pogłębiać się, i z którymi trzeba postępować ostrożnie, aby ich nie utracić (zob. także list s. Sybilli). Dlatego chciałbym się dziś z wami zastanowić nad tym, jak może powstać i pogłębić się jedność.
Jedność zaczyna się ode mnie
Jest taka prawda, którą uświadamiamy sobie w trakcie naszego życia – jedni wcześniej, drudzy później, i często jest ona bardzo bolesna: Nie mogę przyrządzać moich bliźnich, tzn. wyginać ich w taki kształt, w jaki chcę, aby byli. Jedynym sposobem na to jest siła, a ta często wymaga gorzkiej zemsty. Historia świata zna liczne tego przykłady, a wielu ludzi może również opowiedzieć o takich doświadczeniach: Rodzice, nauczyciele, duszpasterze. Jest to również ważne spostrzeżenie dla każdej wspólnoty. Nie mogę stworzyć jedności poprzez zmuszanie innych do wspólnego działania za pomocą zasad i przepisów.
Nie mogę zmienić innych. Zmiana może zacząć się tylko od siebie. Tak więc pierwszy krok w kierunku jedności zaczyna się również od mnie samej.
Jedność rośnie krok po kroku
Jedną z najbardziej znanych przypowieści Jezusa jest przypowieść o nasionach. Natura potrzebuje dużo czasu, aby rosnąć i przynosić owoce. To, co jest prawdą dla natury, jest również prawdą dla życia ludzi. Oto dwa aktualne przykłady:
– Niemiecka jedność
W kwestii jedności możemy się wiele nauczyć z historii Niemiec. Jednym z tych doświadczeń jest to, że jedność rozwija się powoli. Po okresie demarkacji w ramach „zimnej wojny” w Niemczech nastąpiła polityka zbliżenia między oboma państwami niemieckimi. I to była długa droga, która doprowadziła do zjednoczenia.
– Ekumenizm
Podobne doświadczenia są w dziedzinie ekumenizmu. Również w tym przypadku podjęto wiele wysiłków, aby zbliżyć do siebie te dwa główne wyznania chrześcijańskie.
Przede wszystkim jasne jest, że to zbliżenie odbywa się od dołu. Ludzie poznają się nawzajem, odkrywają piękne strony i mocne strony drugiej osoby i w ten sposób mogą przezwyciężyć podziały i rozłamy.
Jedność coś kosztuje
Czy słyszałaś powiedzenie: „Co nic nie kosztuje, jest nic nie warte”? Nie sądzę, żeby to powiedzenie miało aż tak duże znaczenie. To trochę tak, jak z błędną opinią, że lekarstwo musi mieć gorzki smak, jeśli ma pomóc. Ale w przypadku jedności, powiedziałbym, że ma to swoją cenę. Jaka jest cena jedności?
Wspomnienia z czasów szkolnych: Niektóre dzieci uczyły się czytania i arytmetyki szybciej, innym zajmowało to więcej czasu. Nasza nauczycielka często miała dużo cierpliwości, aby słabsi nadążali i aby klasa nie była dzielona na dwie grupy.
Doświadczenia podczas wspólnej wędrówki: szybsi w grupie musieli ciągle czekać, abyśmy mogli dotrzeć do celu razem jako grupa.
Cierpliwość, rozwaga, konieczna pokora… to ważne kroki na drodze do jedności.
Oddając kawałek siebie
Chciałabym opowiedzieć Wam najpiękniejszą, ale z pewnością też najdroższą cenowo jedność z historią małego solnego ludzika.
Mały solny człowiek podczas swojej wędrówki przez bezkresne pustynie dotarł w końcu do morza. Nigdy wcześniej nie widział morza i był nim zafascynowany. Był pod wrażeniem siły jej fal i czuł emanującą z niej świeżość.
„Dzień dobry!” – powiedział mały solny człowiek. – „Dzień dobry,” odpowiedziało morze. Kim jesteś?” zapytał solny człowiek. – „Ja jestem morzem” – odpowiedziało morze. „Co to znaczy?” – zapytał solny człowiek. „Jeszcze cię nie znam”. – „Jeśli chcesz Mnie poznać, musisz podejść bliżej”.
Mały solny człowiek zrobił więc krok bliżej, a potem jeszcze jeden krok, i jeszcze jeden, aż stanął jedną nogą w wodzie. I rzeczywiście: nagle poczuł cudowną świeżość morza i jego potęgę. Ale kiedy ponownie wyszedł z wody i spojrzał na swoją stopę, stopy już nie było.
„Co zrobiłeś z moją stopą?” zapytał podekscytowany mały solny człowiek.” Ale morze pozostało spokojne: „Jeśli chcesz mnie poznać, musisz oddać kawałek siebie”. – „Jeśli chcesz mnie poznać, musisz oddać kawałek siebie” – powtarzał mały solny człowieczek, starając się to dobrze zapamiętać. I znów postawił jedną nogę w morzu, potem drugą, i coraz dalej i dalej wchodził, mając to radosne uczucie, że coraz lepiej poznaje morze.
(z jęz. chińskiego)
Jeśli chcesz mnie poznać, musisz dać coś z siebie … dotyczy to powstawania i wzrostu relacji, dotyczy to również jedności wspólnoty.
Ks. Prałat dr. Stefan Dybowski
13.09.2021 Konferencja dla sióstr na dzień skupienia w klasztorze St. Augustinus, Berlin-Lankwitz
wrz 30, 2021 | DUCHOWOŚĆ
Złapany
Sieć rybacka – wracają wspomnienia z dzieciństwa. Kiedy chodziłam z mamą na zakupy rybne na targu, sprzedawca przychodził z siatką, zanurzał ją raz w zbiorniku, a tam już ryba wiła się w siatce, nie mogąc się z niej uwolnić. Żal mi było tej ryby.
Psalm 124:7-8: Dziękczynienie Izraela za wybawienie. „Nasza dusza, jak ptak, wymknęła się z sieci myśliwego; sieć jest rozerwana, a my jesteśmy wolni”. Sieci jako symbol bycia złapanym.
Czy taka była intencja Jezusa, gdy powiedział Piotrowi: „Staniesz się rybakiem ludzi”? Pytanie dla naszego duszpasterstwa: czy chcemy łapać ludzi (także dla Chrystusa), którzy potem nie mogą już uciec …?
Natura jako główny budowniczy
Gdybym chciał się dowiedzieć czegoś o sieciach, pierwszą rzeczą, jaką bym zrobił, byłoby przyjrzenie się naturze. Jedną z sieci, która jednak wielu budzi odrazę, jest pajęcza sieć. Taką wspaniałą siecią jest na przykład ludzki mózg. Różne komórki są połączone ze sobą, tworzą węzły (synapsy), zapewniają sprawny transport informacji i impulsów sterujących, a nawet reagują, gdy pewne funkcje zawodzą, tworząc nowe ścieżki nerwowe i punkty przełączania. To musiał być genialny umysł, który stworzył takie sieci. Czy taka sieć byłaby również możliwa do stworzenia dla przekazu naszej chrześcijańskiej wiary?
Wspólna podstawowa idea
Jak powstaje sieć?
Warunkiem funkcjonowania sieci jest wspólna orientacja na wiążący, silny i zrozumiały wzorzec wartości (wartości podstawowe). Jak szybko podczas powodzi na Łabie i Odrze powstawały sieci pomocy dla poszkodowanych. Zaangażowanie na rzecz ludzi w potrzebie – może być tak powszechną podstawową ideą.
Czy mamy taką wspólną podstawową ideę? Czy Caritas może być taką wspólną podstawową ideą: „Dostrzegaj potrzebę i działaj”? Czy też historie z Ewangelii Jezusa Chrystusa mogą być takim wspólnym podstawowym pomysłem, z którego następnie tworzy się sieć.
Komunikacja
Wiele osób twierdzi, że jest dobrze zorganizowanych w sieci. Następnie odwołują się do swojej listy adresowej w kalendarzu lub w mediach społecznościowych. Ale komunikacja to coś więcej niż tylko znajomość ludzi. Komunikacja oznacza bycie w żywej relacji z drugą osobą. Taka komunikacja tworzy przejrzystość, a tym samym zaufanie. Komunikacja jest zatem ważną podstawą jedności.
Służba życiu
Komunikacja zakłada spotkanie na poziomie oczu. W tym miejscu często pojawia się argument, że w systemie hierarchicznym, jakim jest Kościół, taka komunikacja na poziomie oczu nie istnieje. Również tutaj pomocne może być spojrzenie na naturę. Natura z pewnością zna super- i subordynację w swoich systemach. Niemniej jednak komunikacja funkcjonuje w swoich organizmach, ponieważ służy życiu. Obraz ciała ludzkiego i jego członków przedstawiony przez apostoła Pawła (1 Kor 12) pokazuje bardzo dobrze, jak komunikacja może się udać w systemie hierarchicznym – jeśli służy życiu.
Nasz lekarz
Opowiadanie historii: Wyższe prawo
Pozwól, aby historia została omówiona w grupach: Wrażenia, spostrzeżenia …
Dzięki działaniom Kurta powstała sieć, z którą identyfikuje się wiele osób.
Ks. Prałat dr. Stefan Dybowski
09.08.2021 Konferencja dla sióstr na dzień skupienia w klasztorze St. Augustinus, Berlin-Lankwitz
sie 20, 2021 | DUCHOWOŚĆ
Pamiętacie list s. Sybilli, a wraz z nim słowa Założyciela ks. Johannesa Schneidera. Jedność jest relacją. Nie jest tak po prostu od samego początku. Trzeba ją budować i pielęgnować. I podlega też prawom, którym podlega każda relacja, czyli może się zmienić. Może stać się silniejsza, ale może też spłaszczyć się i całkowicie zniknąć. Dotyczy to każdej wspólnoty (państwowej, kościelnej, parafialnej), dotyczy to także wspólnot indywidualnych, takich jak rodziny i przyjaciele, i oczywiście także wspólnot religijnych. Przyrzeczenie ślubu lub noszenie jednolitego habitu zakonnego nie stanowi jedności. Jedność jest więc wewnętrzną relacją, która łączy ludzi.
Konkretne wzrastanie w jedności
Dzisiaj chciałbym dać wam kilka duchowych impulsów, które możecie rozważyć i wypróbować na własnej skórze.
Już teraz na wstępie uwaga: zacznijcie z nimi delikatnie, jeśli się na to zdecydujecie. Takie konkretne ćwiczenia mogą być bardzo wymagające, ale też bardzo skuteczne.
Moje właściwe miejsce jest puste…
Zapewne znacie tę dziecięcą zabawę, w której dziecko może zażyczyć sobie, aby ktoś zajął puste miejsce obok niego. Oczywiście, że życzyliśmy sobie wtedy naszych najlepszych przyjaciół.
Jedność zaczyna się od percepcji. Dlaczego nie weźmiesz miejsca obok siebie (czy to po prawej, czy po lewej stronie) jako przedmiotu swojej kontemplacji? Kto jest dzisiaj obok mnie (w ławce w kaplicy lub przy stole podczas obiadu)? Czy rozmawiałam z moją sąsiadką, patrzyłam na nią, uśmiechałam się do niej? Czy wiem, w jakim jest stanie, czy coś ją trapi, czy coś ją boli? Czy też muszę sama stwierdzić, że miejsce obok mnie jest naprawdę puste, przynajmniej w tym sensie, że nie obchodzi mnie, kto tam siedzi.
Gromadźcie razem skarby w niebie
W swoich przypowieściach Jezus wielokrotnie posługuje się obrazem gromadzenia skarbów. Porównuje on królestwo Boże do skarbu w polu lub drogocennej perły (Mt 13,44-46). A w Kazaniu na Górze wzywa nas do gromadzenia skarbów, które nie zginą (Mt 6, 19-21). Obraz gromadzenia skarbów jest popularnym tematem rekolekcji lub skupienia.
Chciałbym zachęcić was do szukania skarbów bardzo konkretnie w waszej własnej wspólnocie. Skarb czyni człowieka bogatym. Kto wzbogaca Twoją wspólnotę? Co by się stało, gdyby ta siostra już nie istniała? Czy czegoś nie tracimy?
Inny wymiar sprawiedliwości
Następująca myśl jest nieco trudna, choćby dlatego, że my, ludzie, jesteśmy zazwyczaj bardzo wrażliwi na jej punkcie: chodzi o sprawiedliwość. Jedność oznacza, że wszyscy są traktowani jednakowo i że wszystkich obowiązują te same zasady. Jako młodzi ludzie skrupulatnie zwracaliśmy na to uwagę w rodzinie i w szkole. Jeśli mieliśmy wrażenie, że ktoś jest uprzywilejowany, czuliśmy, że to niesprawiedliwe i domagaliśmy się sprawiedliwości. W zasadzie ja też nie chcę odchodzić od tej postawy. Częścią zachowania wspólnoty i jej jedności jest istnienie wiążących reguł, które następnie obowiązują wszystkich i które wszystkich jednoczą.
Ale przypowieść o robotnikach w winnicy (Mt 20, 1-16) zmusza nas do refleksji. Niektórzy pracownicy buntują się: „To jest niesprawiedliwe. Ale z jakim wynagrodzeniem oddam sprawiedliwość wszystkim? – Jest to pytanie, z którym ciągle borykają się rodzice, nauczyciele, przełożeni itp.
Znalazłem na to ładną odpowiedź w opowieści o Janie i dziadku. Stefania straciła cenny naszyjnik i Jan uważa, że powinna zostać ukarana. Dla niego nie jest sprawiedliwe, że dziadek wybacza Stefanii. Ale dziadek z jego bogatym doświadczeniem życiowym wie więcej. Nie chciałby żyć w takim świecie, zamarzłby (fantastyczne wyobrażenie). Czy masz poczucie zamrożenia w swojej wspólnocie? A czy mogłabyś się czegoś nauczyć od dziadka na temat jedności?
Ks. Prałat dr. Stefan Dybowski
15.07.2021 Konferencja dla sióstr na dzień skupienia w klasztorze St. Augustinus, Berlin-Lankwitz
sie 7, 2021 | DUCHOWOŚĆ
Zacznij od ćwiczenia duchowego. Zadaj sobie pytanie: jaką wartość ma dla ciebie wspólnota, albo jeszcze bardziej konkretnie: jaką wartość ma dla ciebie ta wspólnota, w której teraz mieszkasz lub w której kiedyś mieszkałaś? I od razu powiem: nie patrzcie na to pytanie tylko w teorii, ale w praktyce życia codziennego.
Myślę, że wysiłek na rzecz jedności zależy zasadniczo od tego, jaką wartość przywiązujesz do wspólnoty. Jeśli komunia jest dla ciebie wartością (i to nie tylko na papierze konstytucji, ale w życiu codziennym), to będziesz chciała podążać za troską założyciela o. Johannesa Schneidera i szukać oraz pogłębiać jedność.
1+1+1=3
Dlaczego ludzie łączą się w społeczności?
Istnieje wiele dobrych powodów, aby łączyć się w społeczności:
– Siła w jedności
Bardzo szybko kobiety i mężczyźni mogą zostać przytłoczeni zadaniami, trudnościami i kłopotami. Doświadczenie braku samotności wzmacnia wszystkich w ich działaniach. Razem można osiągnąć więcej niż w pojedynkę.
– Różnorodność w wielości.
Kreatywność odgrywa istotną rolę w naszym życiu. Dotyczy to zarówno kształtowania życia codziennego, jak i rozwiązywania problemów. Dlatego też często tworzone są grupy robocze. Społeczność to dobra przestrzeń, w której pomysły mogą się rozwijać i przynosić owoce.
– Radość we wspólnocie
Łącząc się ze sobą (np. w sportach i grach, doświadczając przyrody, tworząc muzykę i śpiewając, podróżując) ludzie doświadczają wiele radości.
Wszystkie te doświadczenia można krótko podsumować w jednym mianowniku: Wspólnota wzmacnia i pomaga jednostce. Lub wyrażone matematycznie: 1+1+1=3
Więcej niż suma jednostek
Wymienione przed chwilą kryteria przemawiają za wspólnotą, ale niekoniecznie są dla niej obowiązujące. Każda jednostka mogła też żyć bez przynależności do wspólnoty, w tym bez życia duchowego. To również można zobaczyć i doświadczyć: że wspólnota jest tylko poszukiwana i przeżywana, kiedy mam potrzebę (np. potrzebę wsparcia). – Ośmielam się jednak twierdzić, że samo to nie wystarczy w dążeniu do jedności. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy widzę we wspólnocie „coś więcej”, co jest dla mnie cenne i wartościowe.
Wartość komunikacji
Na seminariach małżeńskich przeprowadzono następujące ćwiczenia: Każda para została poproszona o zbudowanie domu z już oznakowanych klocków. To, co było dla nich ważne, umieszczali w fundamencie, to, co wydawało im się nieistotne, kładli na gruzach. Następnie odbyła się prezentacja domów. Wiele par stwierdziło, że to nie prezentacja gotowego domu była decydująca, ale komunikacja, która miała miejsce podczas budowy domu, którą uznali za szczególnie wartościową.
Wartość zbędnych
Kuszące jest rozróżnianie w życiu tego, co konieczne, od tego, co niepotrzebne, i rozstawanie się ze wszystkim, co nie jest konieczne: Nie potrzebuję tego, jest zbędne.
Oto ciekawy eksperyment. Aby stanąć, potrzebujesz kilku centymetrów kwadratowych ziemi, na której postawiłaś swoje stopy. Ale gdybyś została pozbawiona ziemi (lepiej: gruntu) wokół siebie, szybko dostałabyś zawrotów głowy i ogarnąłby cię strach. Nawet jeśli nie potrzebuję ziemi wokół siebie, aby stać, to i tak daje mi ona wsparcie i jest ważna.
Ćwiczenie duchowe: Zbierz w tabeli (z dwoma kolumnami) to, co jest absolutnie konieczne i to, co nie jest absolutnie konieczne na początku. A następnie przejdź do drugiej kolumny (nie jest konieczne) i sprawdź, jaką wartość mają dla Ciebie te rzeczy.
Wartość innych
Wydaje mi się, że najsilniejszą motywacją dla wartości wspólnoty jest nadal wartość jednostki. Przystąpienie do wspólnoty jest często kształtowane przez uznanie dla innego. Nawiasem mówiąc, historie powołaniowe często mają swoje źródło w tym, że nauczyłem się doceniać i kochać daną osobę.
Poszukiwanie i pogłębianie jedności
Wartość, jaką widzę we wspólnocie, jest dobrą motywacją do poszukiwania i pogłębiania jedności. Prowokacyjnie mówiąc, ci, którzy widzą we wspólnocie jedynie stowarzyszenie dla wygody, wykorzystają każdą okazję, by się z niej wyłamać wewnętrznie i być może także zewnętrznie. I odwrotnie, wartość, jaką ma dla mnie dana wspólnota, może sprzyjać mojej identyfikacji ze wspólnotą i pogłębiać mój wkład w jedność. Albo jeszcze raz wyrażając to matematycznie: 1+1+1=4.
Ks. Prałat dr. Stefan Dybowski
17.06.2021 Konferencja dla sióstr na dzień skupienia w klasztorze St. Augustinus, Berlin-Lankwitz
lip 22, 2021 | DUCHOWOŚĆ
Lata temu wygłosiłam przemówienie inauguracyjne na kapitule na temat „Rada ewangeliczna – ubóstwo”. Ponieważ rady ewangeliczne są istotnym fundamentem naszego życia duchowego, mam nadzieję, że uda mi się dzięki nim dać jednej lub drugiej osobie impuls lub pomoc dla jej własnego życia duchowego:
Wszystkie trzy rady ewangeliczne – a w tym przypadku szczególnie ubóstwo – nie są celem samym w sobie, ale są wyrazem „życia w obfitości”, obiecanego w Nowym Testamencie (J 10, 10). Oznacza to, że powinny one być, jak pisze s. Zoe Marie Isenring w swojej książce „Kobieta w apostolskich wspólnotach zakonnych”, „środkiem do większego, a nie mniejszego człowieczeństwa”.
Dla mnie brzmi to na początku prowokacyjnie i rodzi pewne pytania:
- Ubóstwo materialne jako takie nie jest dla mnie wartością, do której należy dążyć, ale jest niesprawiedliwością, której mamy zaradzić w imieniu Boga. Bóg pragnie pełni dla wszystkich ludzi, a więc także przezwyciężenia ubóstwa. Ponieważ nie możemy zmienić tych niesprawiedliwości siłą – czyli nową niesprawiedliwością – ten aspekt ubóstwa zobowiązuje nas do prostego i niewymagającego sposobu życia, do odpowiedzialnego korzystania z dóbr i staje się obowiązkiem dzielenia się z ludźmi z solidarności, ponieważ brakuje im najbardziej podstawowych środków do życia. Tak rozumiane ubóstwo staje się środkiem do tego, aby wspólnota ludzi była bardziej ludzka – środkiem do tego, aby świat był bardziej sprawiedliwy. Zadajmy sobie pytanie jako jednostki i jako wspólnota: – Jak prosty i bezpretensjonalny jest mój styl życia?
– Czy mój styl życia i życie wspólnoty staje się znakiem, a może przeszkodą?
– Czy jesteśmy osobami, które uroczyście złożyły ślub ubóstwa i teraz żyją całkiem wygodnie, a ludzie na zewnątrz, z drugiej strony, ci, którzy żyją w ubóstwie, rzeczywiście muszą je przeżywać?
2 Ubóstwo zawsze ma związek z wyrzeczeniem. Świadome i wolne wyrzeczenie jest nierozerwalnie związane z ubóstwem. Tam, gdzie brakuje tego aspektu, ślubowanie staje się pustym frazesem, a nasze życie staje się niegodne zaufania. Ale też ubóstwo nie może być sprowadzone jedynie do wyrzeczenia. Zostałyśmy stworzone jako wolne i umiłowane córki Boga i Bóg dał nam rzeczy tego świata, abyśmy z nich korzystały. Możemy z nich korzystać z radością i odpowiedzialnością. Ślub ubóstwa nie zwalnia mnie ani nikogo z nas z odpowiedzialności za własne życie. To nie przełożony jest odpowiedzialny za moje życie, a także nie za to, że tak wielu rzeczy w życiu nie dostałam lub musiałam się bez nich obejść! Jestem stworzona przez Boga w wolności i chciana jako wolna istota ludzka. Także i przede wszystkim jako zakonnica. Tylko wtedy, gdy widzę siebie jako kochaną, chcianą i gdy mogę przyjąć rzeczy tego świata jako dar, jestem w stanie porzucić siebie i wszystko, by dalej dawać i działać bez oczekiwań.
Zapytajmy siebie jako jednostki i jako wspólnota:
– Czy doświadczam siebie jako córki kochanej przez Boga?
– Czy mogę się cieszyć z rzeczy tego świata?
– Czy mogę je potraktować jako prezent, czy muszę mieć wszystko?
-Czy znam różnicę między nienasyconą „chęcią posiadania” a dobrym „pozwoleniem sobie na coś”?
– Czy ja też mogę dać coś innym, być hojnym wobec nich?
– Czy mogę się bez tego obejść, nie stając się zgorzkniałą lub zrzędliwą?
- Ślub ubóstwa ma znaczenie i wartość tylko wtedy, gdy staje się nie tylko zewnętrznym sposobem życia, ale także postawą wewnętrzną. Tylko wtedy, gdy nie przywiązuję swojego serca do rzeczy tego świata, jestem naprawdę wolna, by naśladować Chrystusa. Ale to stawia mnie przed pytaniem: do czego przywiązane jest moje serce? W czym pokładam ufność? Czy naprawdę ufam Bogu, czy też muszę zadbać o siebie? Jest to prawdopodobnie najistotniejszy, ale i najtrudniejszy aspekt ślubu ubóstwa. Tylko ci, którzy są ubodzy w tym sensie, są w każdej chwili wolni na Boże wezwanie i mogą za nim podążać – bez przeszkadzającego bagażu. Nie chodzi tu tylko o rzeczy materialne, ale także np. o pozycję we wspólnocie, w pracy czy w życiu osobistym, na które się pracowało, a które szybko mogą stać się bogactwem. Zadajmy sobie pytanie jako jednostki i jako wspólnota:
– Do czego dąży moje serce?
– Czy ufam Bogu, że mnie prowadzi, czy też boję się Go i Jego wymagań?
– Czy muszę zabezpieczyć swoje życie, a więc mieć lub zatrzymać wszystko?
– Jak bogata lub biedna jestem naprawdę?
– Co mogę, a czego nie chcę porzucić: urząd lub zadanie, które sprawowałam tak długo; klasztor, w którym czuję się tak dobrze; stanowisko, które przyniosło mi tak wielki prestiż…?
Jest jeszcze wiele do powiedzenia na temat ślubu ubóstwa. Powinny one jednak stanowić jedynie mały impuls do refleksji i pomóc nam na nowo i głębiej zrozumieć i przeżywać ślub ubóstwa.
s. Petra Ladig
